Charakterystyka warunków środowiska w stawach.
Stawy dzielimy na naturalne i sztuczne, trwałe i okresowo wysychające. Mogą one powstawać przez zalanie naturalnych czy sztucznych zagłębień, lub jako pozostałość po zalądowionych jeziorach. Stosunkowo mała masa wód i ich płytkość w odróżnieniu od jezior powoduje, iż zasadniczą cechą stawów jest brak stratyfikacji termicznej i zmienność warunków środowiska wyrażona zarówno astatycznością mas wodnych, jak i zmianami temperatury. Temperatura wody jest zasadniczo w całym pionie niezróżnicowana, ale podlegająca wpływom pory dnia, zgodnie z wahaniami w atmosferze. Promienie słoneczne wnikają do całej warstwy wody, aż do dna i umożliwiają bujny rozwój roślinności.
Stałe mieszanie się wody w stawach uzależnione jest od szybkości nagrzewania i wychładzania się masy wody. Wpływ wiatru na mieszanie się mas wód w zbiorniku zależy wyraźnie od powierzchni stawu, dlatego nie zawsze wyraźnie wspomaga on ruchy konwekcyjne cząsteczek wody.
Żyzność stawów jest z reguły duża, choć zależna od otoczenia i rodzaju gleby, na której powstały. Zwiększa ona zarówno stałe krążenie soli mineralnych między dnem a masą wody, jak i rozpuszczonych w wodzie gazów, w tym tlenu i dwutlenku węgla.
W stawach sztucznych, spuszczalnych, z regulowanym przepływem wody, warunki są nieco odmienne, gdyż podlegają stałej ingerencji człowieka.
Roślinność naczyniowa stawów jest niezmiernie bujna i przypomina roślinność litoralu jezior, choć rozmieszczona często wyspowo, w przypadku gdy występują płycizny. Plankton roślinny i zwierzęcy w stawach jest obfity w gatunki. Występują w nim formy typowe dla strefy litoralnej jezior, oraz formy typowe dla stawów. Liczniej są reprezentowane zielenice, Desmididae, ale brak limnetycznych okrzemek. Obficiej występują pierwotniaki, zwłaszcza korzenionóżki i wiciowce, poza tym wrotki, skorupiaki, okresowo wodopójki i małe larwy owadów. Fauna denna jest niezmiernie bogata w związku z pokryciem większości dna roślinnością. Występują licznie stułbie, wypławki, przedstawiciele skąposzczetów, ślimaki płucodyszne, małże, owady i ich larwy. Z kręgowców larwy płazów i ryby ciepłolubne (płoć, lin, karaś, z drapieżnych szczupak). Szybkie nagrzewanie się wody w stawie powoduje, iż wcześniej niż w jeziorach następuje szczyt liczebności populacji zwierzęcych i roślinnych zamieszkujących zbiornik, co przypada na koniec kwietnia i w maju, następnie po kilku fluktuacjach liczebność stopniowo spada z nieznacznym szczytem we wrześniu.
