Brzana karpacka (krągłołuska)

Barbus cyclolepis waleckii Rolik, 1970

Cechy taksonomiczne – Brzana karpacka ma ciało wydłużone, niskie, wrzecionowate. Pysk z otworem gębowym dolnym zaopatrzony jest na końcu w dwie pary wąsików. Wargi są mięsiste. Płetwa grzbietowa lekko wcięta, ostatni twardy jej promień ma bardzo drobne ząbki, czym różni się od brzany (grube ząbki) jak i brzanki (brak ząbków). Płetwy piersiowe i brzuszne są zaokrąglone. Płetwa odbytowa u samic sięga poza nasadę płetwy ogonowej (podobnie jak u brzanki). Ciało pokrywają łuski średniej wielkości. Na łuskach grzbietu samców w okresie rozrodu występują brodaweczki naskórkowe.

Ubarwienie. Barwa brzany karpackiej jest zbliżona do ubarwienia brzanki. Jedynie płetwy brzuszne, odbytowe i ogonowa (dolny płat) nie są żółtopomarańczowe, a wyraźnie pomarańczowe (zbliżone kolorem do płetw pomarańczowoczerwonych brzany). Kształt ciała, ubarwienie, cechy przeliczalne i tempo wzrostu brzany karpackiej przybierają pośrednie wartości między danymi określającymi brzanę i brzankę, dlatego podgatunek ten wymaga dalszych badań nad biologią jego rozrodu.

Zasięg występowania

Gatunek brzana karpacka, Barbus cyclolepis cyclolepis Heckel 1840, występuje na Półwyspie Bałkańskim w rzekach wpadających do Morza Egejskiego. Podgatunek Barbus cyclolepis waleckii oznaczono w Polsce na podstawie materiałów pobranych z Sanu, Wisłoki, Strwiąża, dopływu Dniestru. Masowe występowanie brzany karpackiej stwierdzono w Osławię (Rolik, 1967, 1971).

Biologia

Brzana karpacka przebywa w rzekach na odcinkach, gdzie występuje szybki prąd wody i dno kamieniste. Biologia rozrodu jest podobna do biologii brzany. Odżywia się fauną denną. Tempo wzrostu długości i masy ciała ma powolniejsze od brzany i zbliżone do brzanki w rzekach polskich. Dorasta do 30 bądź 40 cm długości ciała. Znaczenia gospodarczego nie ma.