Czynności związane z opieką nad akwarium możemy podzielić na: wykonywane codziennie, raz w tygodniu, raz w miesiącu i okresowo w ciągu roku. Codziennie rano, o ustalonej godzinie zapalamy w akwarium światło – jeśli nie mamy automatycznego włącznika. Najlepiej posługiwać się do tego regulatorem natężenia światła. Gromadzące się pod karmnikiem ryby karmimy taką ilością pokarmu, która jest od razu zjadana. Rzut oka na ryby, rośliny i sprzęt informuje nas, czy akwarium jest w dobrym stanie. Jeśli już z rana temperatura wody jest za wysoka, należy ją obniżyć, wkładając do specjalnego pojemnika kostki lodu. Po południu lub wieczorem ponownie karmimy ryby i sprawdzamy temperaturę wody. Przeważnie raz w tygodniu, a przynajmniej raz na dwa tygodnie wymieniamy 25% wody w akwarium, co łączymy z odmulaniem dna. Zwykle też trzeba oczyścić przednią szybę z glonów, a gdy używamy filtrów, wymienić lub przynajmniej przepłukać pod bieżącą wodą część mechaniczną — gąbkę. W zależności od tempa wzrostu roślin, co 2 tygodnie lub co miesiąc skracamy zbyt wyrośnięte rośliny, uzyskując przy tym sadzonki. Przerywamy zbyt gęsto rosnące rośliny i usuwamy gnijące części. Raz w miesiącu sprawdzamy urządzenia techniczne: smarujemy łożyska pomp kompresorowych, przedmuchujemy mocnym strumieniem powietrza kostkę przewietrzacza, wymieniamy świetlówki, jeśli natężenie światła spadło więcej niż o połowę.
Zwykle w listopadzie przygotowujemy mieszkańców naszego akwarium do zimy. Okres zimowy, zaznaczony zaledwie w akwarium ciepłowodnym, jest w akwarium rodzimym bardzo wyraźny. Istnieje tu kilka możliwych rozwiązań. Jeśli w akwarium w mieszkaniu możemy zapewnić rybom i roślinom odpowiednie warunki do przezimowania, właściwe światło, temperaturę wody poniżej 10°C to ograniczamy się tylko do jednorazowej, większej niż zazwyczaj,wymiany wody. Jeśli nie mamy możliwości utrzymania w ciągu kilku, miesięcy tak niskiej, stałej temperatury wody, pozostawiamy w akwarium tylko rośliny (będą one nadal potrzebowały silnego oświetlenia i chłodnej, poniżej 18°C wody), a ryby przenosimy do innego zbiornika z zimną wodą, np. w piwnicy, na werandzie lub na wolnym powietrzu. W ostateczności wrzucamy je z powrotem do zbiornika wodnego, z którego pochodzą. Jeśli mamy kłopoty z zapewnianiem odpowiedniej temperatury i oświetlenia akwarium, a także wtedy, gdy nie podoba nam się jego zimowy wygląd, zawieszamy działalność akwarystyczną do wiosny.
Zimowe pączki niektórych roślin możemy przetrzymać w szalce z zimną wodą lub w mchu. Jesienią należy usunąć wodę ze szklanych zbiorników znajdujących się na balkonie czy w lodżii, jeśli nie można w nich zapewnić temperatury wody powyżej 0°C. W zbiornikach wodnych na działce lub w ogrodzie wymieniamy wodę, usuwamy część mułu z dna, redukujemy liczbę roślin. Jeśli poziom wody przekracza 60 cm, pozostawiamy w nich ryby.
W czasie kilku miesięcy zimowych nasi podopieczni nie wymagają większej troski. Ryby, poza nielicznymi wyjątkami, jak np. płocie, nie przyjmują pokarmu. Rośliny, nawet jeśli pozostają zielone, rosną wolno. Pod koniec lutego lub w marcu podwyższamy temperaturę wody w akwarium i wymieniamy jednorazowo większą część wody. Ryby i rośliny trochę wcześniej niż w przyrodzie wrócą do normalnej aktywności.
