Paprotniki (Pteriodophyta)
Wyżej uorganizowanym typem roślin niż mszaki są paprotniki. Przechodzą one przemianę pokoleń oraz są zwykle zróżnicowane na korzenie, łodygę i liście.
Poryblin jeziorny (Isoëtes lacustris).
Paprotnik ten występuje w Europie, zachodniej Azji i Ameryce Północnej. W Polsce jest pospolity w czystych, mało żyznych (oligotroficznych) jeziorach na północy kraju. Rośnie na piaszczystym podłożu. Z bulwiastego kłącza wyrastają rozetowo szydlaste, ciemnozielone, sztywne liście o długości do 25 cm.
Jest to dobra roślina do akwarium rodzimego, gdyż pozostaje zielona także w zimie. Uprawa jej stwarza jednak znaczne kłopoty. Zaleca się trzymać ją w wodzie o temperaturze poniżej 18°C, ubogiej w wapń, nieco kwaśnej, w piaszczystym podłożu. Nadaje się do obsadzania przedniej części zbiornika. Należy ją sadzić pojedynczo, przedzielając nią grupy roślin o liściach pierzastych. W wodach naturalnych poryblin rozmnaża się przez zarodniki. W akwarium można spróbować dzielić kłącze starszych roślin. Niestety, w warunkach sztucznych poryblin najczęściej zamiera.
Marsylia czterolistna (Marsilea quadrifolia).
Jest to paprotnik z rodziny marsyliowatych (Marsileacea). Występuje w Europie, Azji, Ameryce Północnej. W naszym kraju roślina ta prawdopodobnie wyginęła przed laty. Można ją znaleźć tylko na Górnym Śląsku, gdzie rosła na podmokłych łąkach. Marsylia swoim wyglądem przypomina koniczynę. Z płożącego się po podłożu rozgałęzionego pędu wyrastają na długich, do 60 cm, wzniesionych pionowo ogonkach ciemnozielone blaszki liściowe. Blaszka podzielona jest, tak jak u koniczyny, na cztery listki. Marsylia czterolistna dobrze rośnie na wilgotnym podłożu w akwarium błotnym. Można też uprawiać ją w zwykłym akwarium. Wymaga wtedy oświetlenia od umiarkowanego do silnego, gliniasto-torfowego podłoża i wody o temperaturze poniżej 20°C. Najczęściej jednak i w takich warunkach zanika. Należy ją sadzić grupowo w przedniej części zbiornika. Rozmnażać ją można przez podział pędu.
Gałuszka kulecznica (Pilularia globulifera).
Należy do rodziny marsyliowatych. Występuje w środkowej i zachodniej Europie. U nas można ją spotkać tylko w zachodniej części kraju, w wodach płytkich oraz wysychających okresowo zbiornikach, gdzie przystosowuje się do życia lądowego. Jest to mała, dość niepozorna paproć z płożącą się po podłożu łodygą, z której wyrastają pionowo ciemnozielone liście o długości do 25 cm. Młode liście są skręcone na kształt pastorałki, starsze natomiast mają kształt szpilkowaty. Na temat jej uprawy w akwarium niewiele wiadomo. Zaleca się trzymać ją w wodzie miękkiej, kwaśnej, w podłożu piaszczystym z dodatkiem gliny. W korzystnych warunkach rośnie gęsto, przeważnie jednak szybko zanika. Sadzi się ją grupowo w przedniej części zbiornika. Podobnie jak poprzedni gatunek, znacznie bardziej niż do akwarium nadaje się do obsadzania pojemników o niskim poziomie wody, stojących na balkonie lub w lodżii. Gałuszkę można rozmnażać przez podział pędu.
Salwinia pływająca (Salvinia natans).
Należy do rodziny salwiniowatych (Salvinaceae). Jest to również paproć rosnąca na powierzchni wody. Występuje w Europie i południowo-wschodniej Azji. W Polsce jest pod ochroną. Można ją znaleźć w zacisznych zatoczkach stawów i jezior, w błotach. Ma ona wygląd słabo rozgałęzionego pędu o długości około 10 cm. Jasnozielone liście osadzone w okółkach po trzy mają zmienny kształt — od okrągłego po eliptyczny. Dwa górne liście są owłosione i pływają na powierzchni. Trzeci, pełniący funkcje korzenia, podzielony na nitkowate części, znajduje się pod wodą. Salwinia pływająca to ozdobna roślina do akwarium zimnowodnego, chociaż trudno się w nim adaptuje i zamiera na zimę. We wrześniu wytwarza zarodniki, które opadają na dno i zimują. Najlepiej zebrać je do płytkiego naczynia z zimną wodą. W akwarium, w dobrych warunkach, salwinia pływająca rozrasta się szybko przez podział pędu.
