Rozwój. W okresie od 3 do 4 dni od zapłodnienia w temperaturze wody od 20 do 24 °C, a po 4 dniach przy temperaturze od 14 do 15 °C następuje wylęg (Pliszka, 1953). Larwy przez kilka dni unikają światła kryjąc się między kamieniami dna, lub łodygami roślin. W 7 dniu życia zaczynają pływać i żerować. Najczęściej przebywają w środkowych i górnych partiach wody, w miejscach pozbawionych roślinności, lub z roślinnością występującą nielicznie.
Pokarm. W rzece certa żeruje w strefie prądowej, na mułach tranzytowych i niekiedy zastoiskowych. W morzu żerowiska obejmują dno strefy przybrzeżnej. Osobniki jednoroczne odżywiają się planktonem roślinnym, okrzemkami pelagicznymi i osiadłymi (Dziekońska, 1949, Pliszka i in., 1951). Starsze roczniki (niedojrzałe płciowo i dojrzałe) odżywiają się przeważnie organizmami dennymi. W Wiśle głównie larwami ochotkowatych, zwłaszcza Chironomidae, Tipulidae. Pokarmem dodatkowym są larwy innych owadów, a także skorupiaki Gammarus, Asellus, mięczaki, różne formy planktonowe, szczątki roślin wyższych, detrytus. W okresie wiosenno-letnim pokarmem okolicznościowym są nasiona i pestki oraz inne szczątki roślinne pochodzące z kanalizacji miejskiej niesione przez wodę. W Zatoce Gdańskiej podstawę pokarmu certy stanowią mięczaki morskie, które stwierdzono we wszystkich badanych przewodach pokarmowych ryb. Certa żeruje szczególnie intensywnie w morzu; w rzekach w czasie wędrówki rozrodczej intensywność jej żerowania słabnie, a w czasie rozrodu w ogóle nie pobiera pokarmu.
Tabela. Wzrost długości ciała (l.c. w cm) i masy ciała (W w g) certy.
Wzrost. Tempo wzrostu stada cert dorzecza Wisły jest dość równomierne. Przyrosty roczne długości ciała wzrastają do piątego roku życia, a masa ciała wzrasta do siódmego roku życia. Masa ciała tej samej długości certy złowionej w środkowym biegu Wisły jest niższa niż certy złowionej w Zatoce Gdańskiej, a bardzo mała jest certy z podkarpackich dopływów. Osobniki wyłowione w Sanie miały masę ciała mniejszą od masy ciała cert o tych samych długościach z dolnej Wisły o około 20% (Bontemps, 1957,1964). Certy z Zalewu Szczecińskiego rosną wolno. Przyrosty roczne długości ciała maleją wyraźnie dopiero u ryb 13-letnich, a przyrosty masy ciała zmniejszają się od jedenastego roku życia.
Siedlisko i znaczenie gospodarcze
Certa w rzekach występuje w krainie brzany, leszcza, a także w krainie lipienia. W okresie wiosny najchętniej przebywa w miejscach niezbyt głębokich o dnie żwirowo-kamienistym lub piaszczystym. Latem i jesienią można ją spotkać w głębszych partiach wód o dnie mulistym.
Budownictwo wodne stawiane w poprzek koryta rzek często uniemożliwia powrót certy do morza. Jak wynika z badań Juszczyka (1949), Żarneckiego i Kołdera (1955), certa w minimalnym stopniu korzysta z przepławek budowanych przy zaporze. Na przepławce rożnowskiej stanowiła od 0,23 do 3,56% ogólnej liczby przechodzących przez tę przepławkę ryb, a na czchowskiej zaledwie 0,03 do 0,16%. Zmienione warunki środowiska w jakich te ryby bytują przyczyniają się do wytworzenia u cert form lokalnych. Takie lokalne stado zaobserwował Kaj (1958) w Jeziorze Lubiszewskim, z którego certy nie mają możliwości migracji do morza. Bontemps (1968) postawił hipotezę o istnieniu formy lokalnej w Zbiorniku Rożnowskim na Dunajcu. Certa z tego zbiornika rozradza się w górnym biegu Dunajca i w Popradzie. Certa miała duże znaczenie gospodarcze. Połowy jej wynosiły rocznie około 175 ton, jednak z powodu przegrodzenia Wisły stopniowo malały do 10% rocznej wielkości. Jest rybą cenioną i poszukiwaną na rynku krajowym (Bontemps, 1957, 1960). Mięso jej smaczne, o dużej wartości odżywczej, przetwarza się w znacznej części na konserwy.
