Łosoś

Pokarm. W okresie życia rzecznego pokarm młodych łososi stanowi drobna fauna denna, larwy owadów: jętki, widelnice, chruściki, a także kiełże, mięczaki i fauna z powierzchni wody (powietrzna). W miarę wzrostu łososie zaczynają zjadać większe okazy fauny dennej i mniejsze ryby. Po spłynięciu do morza odżywiają się skorupiakami, owadami pobieranymi z powierzchni wody oraz małymi rybami (dobijaki i młodzież innych ryb; Mitans, 1970). Zjadają także śledzie i szproty, gromadniki, Malotus vilosus, dobijaki, Euphausiidae, pelagiczne Amphipoda, Parathemisto oblivia. Łososie wędrując w rzece do miejsca rozrodu nie odżywiają się.

Wzrost. Wzrost łososi w rzece jest raczej powolny. Szybkość wzrostu związana jest z położeniem geograficznym rzeki. W rzekach położonych bardziej na północ wzrost jest wolniejszy. Stwierdzono, iż w jednej i tej samej rzece pewne grupy ryb przyrastają szybciej. Szybciej przyrastające łososie wykazują tendencję do wcześniejszego spływania do morza. Łososie po pierwszym roku życia w rzece osiągają długość ciała od 6 do 20 cm, po drugim roku od około 12 do 30 cm. Po spłynięciu do morza znacznie zwiększają przyrosty. Z przytoczonej tabeli widoczne jest, że łosoś pochodzący z Drawy charakteryzuje się większym tempem wzrostu w porównaniu z innymi łososiami. Po pierwszym roku pobytu w morzu łososie osiągają od 35 do ponad 60 cm długości. Ich masa ciała w tym czasie wynosi od 0,8 do ponad 2 kg. W drugim roku w morzu następuje dalsze znaczne zwiększenie rozmiarów od około 65 do 90 cm. Po trzecim roku pobytu w morzu łososie drawskie osiągały średnio długość ponad 100 cm, podczas gdy równowiekowe łososie wiślane osiągały mniejsze rozmiary od 80 do 100 cm. Na podstawie znakowań smoltów ustalono, że najszybciej rosnące łososie drawskie po 2 latach pobytu w morzu osiągały długość ciała 110 cm i masę 10,6 kg (Bartel, 1976). Masa najczęściej poławianych łososi wynosi około 5 kg, ale łowione są również osobniki przekraczające 10-15 kg, a nawet większe. W Norwegii największy złowiony łosoś miał 35,8 kg. O największym łososiu wspomina Yarrel, była to samica ważąca 37,6 kg (wg Scotta i Crossmana, 1973). W Wiśle łowione okazy sięgały od 130 do 150 cm długości i od 20 do 27 kg masy. Jokiel (1958) podaje, że w latach 1953-1955 obserwował łososie, które miały 130 cm i ważyły 23 kg. W latach 1950-1951 w Wiśle ciąg tarłowy łososia składał się z ryb o wielkościach od 64 do 110 cm i masie od 3,1 do 15,32 kg z przewagą łososi o długości od 80 do 90 cm i masie od 6 do 7,5 kg (Żarnecki, 1963). W Drawie w latach 1961-1964 łowiono łososie o masie od 3 do 28 kg (Przybył, 1976). Natomiast w latach 1968-1975 długość łososi wynosiła od 81 do 131,1 cm. Najmniejszą samicę o długości ciała 81 cm i masie 6,3 kg złowiono w 1970 r. W tym samym roku pozyskano najcięższą samicę łososia o masie 15,6 kg przy długości ciała 108,5 cm (Chełkowska, Chełkowski, 1971). Samce osiągają średnio większą długość i masę. Najmniejszego samca o długości 76 cm i masie 4,25 kg złowiono w 1968 r. W tym samym roku długość największego samca wyniosła 131,1 cm a jego masa 20,2 kg (Chełkowska, Chełkowski, 1969). O złowieniu w 1962 r. jeszcze większego samca podaje Chrzan (1969). Miał on długość 144 cm i masę 24 kg.

Wymiary i okresy ochronne. W celu umożliwienia wędrówek na miejsce rozrodu i odbycia tarła, ustalono wymiar ochronny dla łososi łowionych w morzu na 60 cm.

W stosunku do łososi z wód śródlądowych Polski obowiązuje, od 1 lutego 1984 r., całkowity zakaz odłowu.

Siedlisko i znaczenie gospodarcze

Łosoś jest typową rybą dwuśrodowiskową. Pierwszy okres życia spędza w wodzie słodkiej — rzekach i potokach o dnie żwirowatym i wartkim prądzie — żerując przy dnie. Drugi spędza w morzu żerując w przestrzeni wodnej. Powraca jednak po osiągnięciu dojrzałości płciowej na miejsca rozrodu z powrotem do macierzystych rzek. Łosoś jest rybą wrażliwą zarówno na zanieczyszczenie wód, jak i deficyty tlenowe. Zabudowa rzek i stały wzrost ich zanieczyszczenia doprowadziły do dużego spadku liczebności łososia, wskutek niedocierania dojrzałych płciowo łososi do miejsc rozrodu i zaniku naturalnego tarła. Podejmuje się próby przeciwdziałania temu niekorzystnemu zjawisku, przez odławianie tarlaków i sztuczne pozyskiwanie jaj, z których w gospodarstwach zarybieniowych otrzymuje się smolty. Smoltami tymi są zarybiane rzeki. Akcja taka od wielu lat jest prowadzona w Szwecji oraz w wielu innych krajach, w tym i w Polsce. Na podstawie wyników uzyskanych ze znakowań okazało się, że dzięki takim zabiegom gospodarczym możliwe jest nie tylko uchronienie łososia od zagłady, lecz także zwiększenie jego połowów.

Łosoś zaliczany jest do ryb o dużym znaczeniu gospodarczym z powodu wysokich walorów smakowych, dzięki którym jest poszukiwany na rynku. W niektórych krajach bałtyckich nie prowadzi się oddzielnej statystyki odłowów łososia i troci. Łączne połowy tych gatunków w Bałtyku wynoszą od około 2300 do 3500 ton. Rybołówstwo polskie odławia na morzu i wodach przybrzeżnych od 40 do 350 ton. Ponadto pewne ilości łososia i troci łowi się w rzekach. W latach 1972-1974 polskie połowy łososia wyniosły od 11,7 do 18,0 ton. Jest on głównie poławiany na otwartym Bałtyku. Połowy łososia w Zalewie Szczecińskim są niskie, a w Wiśle obecnie spotykany jest bardzo rzadko.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *