Naturalny pokarm karpia.
Karp jest zaliczany do gatunków ryb wszystkożernych. Odżywia się on przede wszystkim bezkręgowcami przybrzeżnego pasa zbiorników, żyjącymi w strefie dna i planktonem odcedzanym z toni wodnej. Karp żywi się także drobnymi zwierzętami, które żyją na roślinach podwodnych i pływających na powierzchni wody.
Obserwowane przypadki drapieżnego sposobu odżywiania się (tzn. rybami), np. zjadanie cierników czy nawet mniejszych karpi (kanibalizm), jak też chwytanie kijanek żab, należą do odosobnionych wyjątków. Mają one miejsce u ryb głodnych, w skrajnie niekorzystnych warunkach pokarmowych.
W pokarmie naturalnym najmłodszych stadiów rozwojowych karpia dość istotne znaczenie mają drobne zwierzęta z gromady wrotków (Rotatoria).
Karp odżywia się nimi do 3 tygodnia życia larwalnego (Trzoch-Szalkiewicz, 1970). Zasadniczym pokarmem naturalnym karpia są larwy owadów ochotkowatych (Chironomidae) — rysunek.
Rysunek. Larwy owadów ochotkowatych (Chironomidae) zjadane przez karpia (wg Wundera, 1949). 2 — Chironomus plumosus, 2 — Chironomus thummi, 3 — Endochironomus sp., 4 — Glyptotendipes sp., 5 — Tanytarsus sp., 6 — Cricotopus sp., 7 — Corynoneura sp.
Karp w wieku kilku dni zjada młode larwy ochotkowatych, żyjące początkowo w wodzie przybrzeżnych partii zbiorników. Zaliczyć tu można np. pospolitą larwą Cricotopus silvestris. Starsze larwy ochotkowatych żyją licznie w dnie zbiorników wodnych. Są one pokarmem większych karpi. W dnie z grubszą warstwą osadów rozwijają się skąposzczety (Oligochaeta), stanowiące także pokarm starszych karpi.
Do najpospolitszych larw ochotkowatych, odznaczających się największymi wymiarami, zaliczyć można należące do gatunku Chironomus plumosus, Ch. thummi i do rodzaju Glyptotendipes. One, wraz z drobnymi larwami z rodzaju Tanytarsus (który jest bardzo płodny, gdyż daje do 7 generacji potomstwa w sezonie), są najczęściej zjadane przez karpie.
W planktonie zwierzęcym licznie występują skorupiaki (Crustacea). Grupa tych zwierząt ma także ważne znaczenie jako pokarm karpia. Spośród nich widłonogi (Copepoda) i oczliki (Cyclopidae) — drapieżne formy skorupiaków — są znajdowane w przewodach pokarmowych nawet najmłodszych karpi. Bowiem są one łatwiej strawne dla karpia niż wioślarki (Cladocera) — rysunek.
Rysunek. Wioślarki (Cladocera) i widlonogi (Copepoda) znajdowane w przewodzie pokarmowym karpi (wg Engelhardta, 1959). 1 — Chydorus sphaericus, 2 — Bosmina longirostris, 3 — Moina rectirostris, 4 — Diaptomus sp., 5 — Cyclops sp., 6 — Ceriodaphnia ąuadiangula, 7 — Daphnia pulex.
Jednak znaczenie wioślarek (Daphnia pulex, Moina, Ceriodaphnia) w pokarmie karpia wzrasta począwszy od 3 tygodnia jego życia.
Rysunek. Ślimaki (Gastropoda) będące pokarmem karpia (wg Engelhardta, 1959). 1 — Lymnaea stagnalis, 2 — Galba palustris, 3 — Radix auricularia, 4 — Planorbis planorbis, 5 —Planoibarius corneus, 6 — Anisus spiforbis.
Ślimaki (Gastiopoda) (rysunek) mają większe znaczenie dopiero w pokarmie starszych karpi. Ponadto w treści przewodów pokarmowych spotyka się larwy owadów jednodniówek (Ephemeiopteia). Sporadycznie zjadane są przez karpie także pijawki (Hirudinea), pluskwiaki (Corixidae), pajęczaki — wodopójki (Arachnidae), larwy ważek (Odonata). Inne bezkręgowce wodne są mniej chętnie zjadane przez karpia, i to jedynie w przypadkach braku innego pożywienia.
Rośliny zielone i plankton roślinny w naszych warunkach stanowią znikomy składnik naturalnego pokarmu karpia. Są one zjadane przypadkowo bądź sezonowo. W treści jelit naszych karpi, przeważnie w drugiej połowie lata, spotyka się często nasiona roślin wodnych, np. manny mielec (Glyceria aquatica), rdestnic (Potamogeton sp.) i innych. Wiosną zaś ich przewody pokarmowe zawierają także glony. Natomiast w klimacie subtropikalnym plankton roślinny w pokarmie narybku karpia ma istotne znaczenie (Vaas, Vaas, 1959). O wszystkożerności karpi może świadczyć to, że w warunkach znacznego ich zagęszczenia, np. w gospodarstwach stawowych, nasiona lądowych roślin zbożowych, strączkowych i innych, zadawane jako pasza, są przez te ryby chętnie i w wielkich ilościach wyżerane.
