Wzrost. Tempo wzrostu okonia przedstawiono w tabeli. Wzrost okonia jest zależny od warunków środowiska w jakich żyje populacja. Szybkość wzrostu często nie jest jednakowa we wszystkich latach kalendarzowych, a w niektórych zbiornikach nie jest też równomierna dla poszczególnych osobników.
W roku 1954 w Jeziorze Arklickim i w jeziorze Oświn wystąpiły długotrwałe deficyty tlenowe (przyducha). Analiza tempa wzrostu przeprowadzona przez Żuromską (1961) wykazała, że przyrosty długości ciała w latach od 1955 do 1957 były wyższe niż w roku 1954 a wzrost okoni urodzonych w roku przyduchy był bardzo wysoki. U starszych ryb duże przyrosty zaznaczały się dopiero w następnym roku po przydusze (w roku 1955). W jeziorach ubogich, śródleśnych, dystroficznych zaznacza się dość duże zróżnicowanie wzrostu poszczególnych osobników. W tego typu jeziorach populacjom okonia z reguły nie towarzyszą populacje innych gatunków ryb. Okonie z tych populacji nie mają odpowiedniej bazy pokarmowej, co uwidacznia się w niższym i nieustabilizowanym tempie wzrostu (Zawisza, 1961,Żuromska, 1961). Poza skrajnymi przypadkami brak jednak zależności szybkości wzrostu od typu limnologicznego jeziora. W zasadzie nigdy nie wchodzi w rachubę powiązanie wzrostu z jednym określonym czynnikiem, decydującą rolę spełnia tu raczej cały ich zespół (Żuromska, 1961). Cechą charakterystyczną dla okonia jest duży przyrost długości ciała w pierwszym roku życia, znacznie większy niż w późniejszych latach. Moment przejścia na odżywianie się rybami, mniej więcej przy 15 cm długości ciała (l.c.), zaznacza się przyspieszeniem tempa wzrostu. Jednak z wiekiem wielkość przyrostów maleje. Z drapieżnym trybem życia związane jest też znaczne zróżnicowanie wzrostu osobniczego dużych okoni (Zawisza i in., 1961). Samce i samice rosną podobnie (Włoszczyński, 1967b). Narybek okonia przyrasta najszybciej od lipca do września. We wrześniu wzrost masy ciała jest już wolniejszy (Białek, 1965). Pierścienie roczne na łuskach i kości pokrywowej wg Włoszczyńskiego (1967a) zakładają się przypuszczalnie przed wiosną albo w okresie wczesnej wiosny (w kwietniu) natomiast wg Zawiszy (1961) zakładają się one w okresie od maja do czerwca (jezioro Bimbinek na Pojezierzu Mazurskim).
Siedlisko i znaczenie gospodarcze
Okoń ma duże zdolności przystosowawcze do warunków panujących w różnych zbiornikach wodnych. Występuje we wszystkich typach jezior, w stawach, można go nawet spotkać w torfiankach. W rzekach występuje prawie na całej ich długości, nie unika wód słonawych. Należy do gatunków eurotopowych, indyferentnych, tzn. zadowalających się różnymi warunkami środowiska (Backiel, Zawisza, 1949, Penczak, 1969). W jeziorach dorosły okoń przebywa głównie na obszarze litoralu i sublitoralu, wypływając również w strefę wolnej wody. Narybek okonia w jeziorze Jeziorak (Mamcarz, 1974) w miesiącach letnich przebywał w zespole razem z narybkiem jazgarza, sandacza i karpiowatych. Młodzież okonia występowała na otwartych obszarach tarlisk na głębokości od 2,5 do 3,5 m. Na większych głębokościach i przy trzcinach było jej znacznie mniej. W jeziorze Tajty (Backiel, 1953) narybek wybierał raczej obszary litoralu o dnie mulistym lub mulisto-piaszczystym, znajdujące się w zatokach osłoniętych od pełnej wody pasmem trzcin, często porośniętych gdzieniegdzie skupieniami mniejszej roślinności wynurzonej (np. skrzyp czy sit błotny) oraz zanurzonej (rdestnice). W miejscach tych wraz z okoniem przebywał narybek wzdręgi, uklei oraz w mniejszych ilościach krąpia, leszcza, różanki i płoci. W Jeziorze Mikołajskim (Kozikowska, 1970) narybek okonia występował w mniejszych zatokach lub na obszarach litoralu osłoniętych od pełnej wody skupieniami roślinności wynurzonej bądź też płyciznami podwodnych górek. Dno litoralu było mulisto-piaszczyste lub muliste, porośnięte kępkami roślinności zanurzonej lub wykształcona była łąka podwodna. Wraz z narybkiem okonia obserwowano narybek leszcza, krąpia, lina, szczupaka, płoci, uklei niekiedy wzdręgi oraz ciernika. Podobnie można scharakteryzować tarlisko w jeziorze Tarłowisko (Kozikowska, 1970). Narybek okonia unika większych skupień roślinności nadwodnej zacieniającej wodę, wybierając raczej miejsca nasłonecznione (Backiel, 1953, Kozikowska, 1970).
W rzekach okoń występuje w krainie leszcza, brzany, sięgając krainy lipienia nazywanej dolną krainą pstrąga. Najliczniej występuje w ciekach o powolnym przepływie wody, o spadku jednostkowym do 1‰. W rzece Raba i jej dopływach (Kołder i in., 1974) w krainie brzany — fizjograficznej krainie nizin podgórskich — gdzie dominantem są karpiowate (kleń), pod względem liczebności stanowi 1,4%, a pod względem biomasy 0,9%. W krainie lipienia — fizjograficznej krainie Pogórza Karpackiego — gdzie dominantem są karpiowate (strzebla potokowa, kleń) oraz występują ryby łososiowate, stanowi odpowiednio 0,1% i 0,2%. W środkowych partiach większych rzek (np. Wisła, Warta) najczęściej zasiedla łachy, zakola, zastoiska oraz starorzecza. Penczak (1969) podaje, że w rzekach okoń występuje w grupie razem z węgorzem, świnką, brzaną, jazgarzem, kleniem, piekielnicą, kiełbiem, jelcem, ukleją, płocią, krąpiem, leszczem, szczupakiem, linem, jaziem, miętusem, boleniem, kozą; największe powinowactwo cenologiczne wykazuje do szczupaka i jazia. Zespół ten występuje w rzekach dużych oraz średniej wielkości, jeżeli spadek wody nie przekracza wartości 0,5 ‰.
Okoń wykazuje w zbiorniku znaczną ruchliwość, a w większych kompleksach jezior, podobnie jak płoć i leszcz przejawia skłonności do wędrówek. Jego przemieszczanie się ma charakter wędrówki rozrodczej na właściwe tarlisko ryb odbywających rozród po raz pierwszy i powrotu na rodzime miejsca rozrodu ryb starszych oraz wędrówki troficznej w poszukiwaniu korzystnych miejsc żerowiskowych (Kozikowska, 1970).
Okoń z gospodarczego punktu widzenia jest gatunkiem mało cennym, aczkolwiek mięso jego jest bardzo smaczne, co czyni go rybą poszukiwaną przez konsumenta.
Silna liczebnie populacja okonia może ograniczająco wpływać na populacje innych gatunków ryb, wywierając silną presję na ich formy młodociane. Ze względu na wyżeranie jaj siei i sielawy jest niepożądanym składnikiem ichtiofauny jezior sielawowych. Dlatego też w większości zbiorników przeprowadzane są zabiegi gospodarcze zmierzające do ograniczenia liczebności jego populacji, lub wręcz do jej wyeliminowania. Do połowów przemysłowych wchodzi po 5-7 latach życia (Żuromska, 1961).
