Oświetlenie w akwarium.
Oświetlenie akwarium jest niezwykle ważne i spełnia ono nie tylko funkcje estetyczne, lecz przede wszystkim wpływa na całą florę i faunę, która występuje w naszym zbiorniku. To dzięki oświetleniu możemy wpływać na aktywność biologiczną roślin i ryb.
Tak naprawdę wszystko jest ważne, czyli rodzaj oświetlenia, jego intensywność i czas trwania. Jeżeli zależy nam na prawidłowym funkcjonowaniu naszego akwarium wszystkie te elementy muszą być odpowiednio wyważone. Generalna i najważniejsza zasada mówi, że jeżeli damy zbyt małą ilość oświetlenia rybki i rośliny akwariowe nie będą prawidłowo rozwijać się. Natomiast zbyt duże i zbyt intensywne oświetlenie spowoduje rozwój glonów.
Równie istotnym elementem jak rodzaj oświetlenia jest również odległość źródła światła od tafli wody. Należy pamiętać, iż traci ono swą moc już po 50 cm i jeżeli umieścimy świetlówki zbyt wysoko nie dotrze ono do najniżej położonych roślin. Nawet, gdy umieścimy źródło światła blisko wody, to mimo wszystko musimy wziąć pod uwagę jego moc, bowiem to właśnie do mocy świetlówek trzeba dopasować czas naświetlania akwarium. Gdy światło, które zaserwujemy rybkom będzie zbyt słabe, oświetlanie nawet przez kilkanaście godzin na dobę nie odniesie pozytywnego skutku. Znacznie bardziej korzystne jest dostarczanie światła o większej mocy, lecz przez kilka godzin (zalecane około 10-12 godzin)
Oświetlenie do akwarium – rodzaje.
Lampy żarowe:
Lampy żarowe nie są zalecane do wykorzystywania w akwarium, ponieważ z reguły dają one zbyt dużo ciepła. Barwa, którą dają te lampy nie podkreślą kolorystyki rybek, a można być niemal pewnym, że głównym efektem ich stosowania będą glony w akwarium. Lampy żarowe można stosować, lecz jedynie w terrarium.
Świetlówki:
Świetlówki, to najpopularniejsza i najkorzystniejsza forma oświetlania zbiornika. Najczęściej możemy spotkać dwa podstawowe rodzaje: z gwintem T8 i T5. Świetlówki te znajdziemy w każdym sklepie zoologicznym i to w rozmiarach ściśle dopasowanych do szerokości akwarium. Pamiętać należy, że nie są to te same świetlówki, które oferowane są w sklepach elektrycznych. Świetlówki akwariowe mają zupełnie inną barwę światła, która powoduje, że rośliny lepiej rosną, ale przede wszystkim filtry UVB i UVA dodatkowo usuwają bakterie i glony z naszego zbiornika. Świetlówki akwariowe nie podgrzewają wody (a jak wiadomo ciepłą wodę uwielbiają glony), a jedynie emitują światło. W tym momencie należy podkreślić tak zwaną złotą zasadę: WYMIENIAJ ŚWIETLÓWKI CO 12 MIESIĘCY!!! To prawda. Świetlówki akwariowe wprawdzie będą dalej świecić, jednak po upływie około jednego roku dostarczają jedynie światła, a ich moc wyniszczania glonów spada do zera. Jednak, jeżeli nasza pokrywa zawiera dwie świetlówki nie wolno nigdy wymieniać ich obu w jednym czasie. Zaleca się wymianę jednej świetlówki, a za około miesiąc drugiej. Dzięki temu dla rybek i roślin nie będzie radykalna zmiana.
Jak dobrać moc świetlówek?
Generalnie przyjęło się stosować zasadę, która mówi, że w przypadku akwarium morskiego na każdy 1 litr wody powinien przypadać 1 watt, ponieważ kolorowe rybki i rośliny będą wymagały większej porcji światła. W przypadku akwarium słodkowodnego stosuje się przelicznik 1watt/2 litry wody. Można pokusić się o proporcje 1 watt na 3 litry wody, gdy chcemy założyć zbiornik bez roślin, ale czy takie akwarium ma sens?
T8, czy T5? Który typ wybrać?
Wybór świetlówki należy oczywiście do Ciebie, jednak z reguły świetlówki T5 (mniejsze i cieńsze) są z reguły droższe niż T8. Czasem warto nawet przerobić pokrywę, gdyż z biegiem czasu taniej będzie wydać jednorazowo kwotę na przeróbkę, a potem kupować tańsze świetlówki T8.
Lampy HQI:
Ten rodzaj lamp stosowany jest głównie w akwariach morskich z wodą słoną. Ze względu na ich wysoką cenę nie warto stosować w akwarium słodkowodnym, o ile jego wysokość nie przekracza około 50 cm. Jeżeli posiadamy zbiornik wyższy, wówczas warto rozważyć ich zakup, by światło docierało do samego dna. Światło emitowane przez lampy HQI daje bardzo jasną barwę, która jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju koralowców, ale również daje sporo ciepła. Barwa ta jest najbardziej zbliżona do światła słonecznego. Niestety nie dość, że lampy te są droższe niż zwykłe świetlówki akwariowe, to na dodatek ich żywotność jest o połowę krótsza. Dlatego trzeba je wymieniać co pół roku.
Lampy HQL:
Lampy HQL są najbardziej zbliżone do lamp HQI, z tymże główną moc daje rtęć. Stosowane są głównie w akwariach słodkowodnych ze względu na wysoką żywotność i właściwą wydajność w stosunku do roślin. Jedynym ograniczeniem ich stosowania jest odległość na jaką spełnią swoją funkcję, czyli maksymalnie do 50 cm.
Barwa oświetlenia
Pojęcie barwy oświetlenia ściśle kojarzy się z temperaturą oświetlenia. Nasze oświetlenie może być zbliżone do koloru nieba, gdy wybierzemy świetlówkę o barwie blisko 10 000 K lub białe, gdy świetlówka będzie o temperaturze 6 500 K.
Reflektory
Bardzo ważnym elementem oświetlenia akwarium powinny być reflektory lub inaczej nazywane odbłyśniki. To dzięki nim możemy stosować świetlówki o mniejszej mocy, bowiem światło jest odbijane i wpada wprost do wody. Stosując je oszczędzamy energię elektryczną nawet do 30%.
Żarówki LED (diody elektroluminescencyjne).
Diody LED mają moc od 0,05 do 5 watów. Wytrzymują do 50 000 godzin. Ocena K zależy od układu żarówek LED.
Plusy:
- Najbardziej energooszczędna opcja.
- Zmniejsza ilość konserwacji akwarium.
Minusy:
- Wrażliwy na ciepło.
- Wymagaj wentylacji.
Werdykt
Spośród wszystkich żarówek w tym przewodniku, światła LED są najbardziej wydajne. Działają jako główne źródło światła we wszystkich akwariach morskich i słodkowodnych.