Tabela. Wzrost długości ciała (l.c. w cm) i masy ciała (waga w g) piekielnicy.
Biologia
Rozród. Piekielnica jest rybą niewielkich rozmiarów. Zamieszkuje głównie powoli płynące rzeki oraz wody stojące. Dojrzewa w drugim lub trzecim roku życia. Najmłodsze piekielnice przystępujące pierwszy raz do rozrodu mają dwa (samce) lub trzy lata (samice). Rozród odbywa się od końca kwietnia do końca czerwca. Jaja składa piekielnica na dnie piaszczystym albo żwirowym, w miejscu o dużym przepływie wody. Średnica dojrzałych jaj wynosi od 0,9 do 1,3 mm. Jest sprawą dyskusyjną dla wielu autorów, czy piekielnica do tarła potrzebuje ściśle określonego przepływu wody w rzece. Skóra (1972b) opisuje stado tarłowe piekielnicy z rzeki Biała Tarnowska. Stado było reprezentowane przez pięć grup wiekowych, a zakres wieku samic wynosił od 3 do 9 lat. W terminie od 20 do 27 maja ryby były w IV i V stopniu dojrzałości i nie przystąpiły jeszcze do rozrodu; temperatura wody wynosiła 19°C. Płodność piekielnicy jest uzależniona od długości i ciężaru osobników. W Wachśskich Jeziorach (ZSRR) płodność wynosiła od 170 do 2287 jaj, a w zbiorniku zaporowym Zeravśana od 650 do 2350 jaj (Maksunov, 1966).
Rozwój. Na początku lipca larwa piekielnicy ma długość ciała (l.c.) około 1,4 cm, pysk górny, a płetwa odbytowa znajduje się pod płetwą grzbietową. Płetwa ogonowa pokryta jest niedużymi czarnymi punktami, grzbiet i głowa słabo pigmentowane. Przy tej długości wylęg nie ma jeszcze łusek. Łuski pojawiają się dopiero u wylęgu długości 2 cm. Występują na obszarze środkowym ciała oraz w okolicach płetw brzusznych.
Pokarm. Piekielnica odżywia się organizmami nektobentonicznymi lub spadającymi z powietrza owadami. U Alburnoides taeniatus (Kessl.), stwierdzono odżywianie się pokarmem składającym się z 25 komponentów. Dominowały larwy ochotkowatych, detrytus i plankton skorupiakowy—wioślarki i widłonogi (Maksunov, 1966). Badania pokarmu piekielnicy w dorzeczach Sanu i Dunajca wykazały, że podstawowym pokarmem piekielnicy są organizmy nieplanktonowe oraz rośliny niższe, natomiast rośliny wyższe i zoo-plankton stanowiły raczej pokarm dodatkowy, a nawet przypadkowy (Skóra, 1972). Wśród organizmów nieplanktonowych należy wymienić na pierwszym miejscu owady, które w pokarmie piekielnicy z wymienionych rzek miały największe znaczenie.
Wzrost. Tempo wzrostu długości i masy ciała przedstawiono w tabeli 91. Berg (1949) i Gąsowska (1962) twierdzą, że piekielnica dorasta do długości od lOOdo 125 mm, nie przekraczając 150 mm. W Dunajcu Skóra (1972) odłowił piekielnicę o długości l.t. 161 mm.
Siedlisko i znaczenie gospodarcze
Piekielnica występuje najliczniej w dolnych rejonach krainy pstrąga i górnych rejonach krainy brzany. Nie spotyka się jej w mniejszych rzekach o dużych spadkach jednostkowych, przekraczających 8%. Lubi dno żwirowe lub piaszczyste i wodę przezroczystą, unika wód zarastających oraz głębokich rzek. Backieł (1964) stwierdził w Drwęcy największe skupiska piekielnicy, bo sięgające 25% wszystkich złowionych ryb. Ryby najchętniej zamieszkiwały stanowiska o kamienistym i żwirowym dnie, skąpo pokryte roślinnością wodną, przy spadku jednostkowym 2-3%. W środkowym i dolnym biegu nizinnej rzeki Czarna Staszowska z dominacją kiełbia i jelca, piekielnica stanowiła jedynie 0,42% rybostanu. W górskim potoku Rogoźnik (dopływ Dunajca), stanowiła 0,6%, a w dorzeczu rzeki Łyna (Pojezierze Mazurskie) 1,6% (Szczerbowski, 1972).
Piekielnica nie ma w ogóle znaczenia gospodarczego ze względu na zły smak mięsa. Bywa używana jako przynęta przy połowach wędkarskich. Nikolskij (1970) stwierdza, że piekielnica ma pewne znaczenie jako forma zjadająca larwy widliszka (komara wywołującego malarię).
