Pozyskiwanie ryb i roślin krajowych do akwarium.
Tylko nieliczne gatunki ryb i roślin krajowych możemy zakupić w sklepach zoologicznych lub na giełdach akwarystycznych. Spośród ryb można wymienić: kozę, różankę, ciernika, rzadziej sumika karłowatego i słonecznicę. Z roślin: moczarkę kanadyjską, wgłębkę pływającą, rogatka sztywnego, rzadziej osokę aloesowatą i będącą pod ochroną salwinię pływającą. Dwie ostatnie rośliny sprzedawane są czasami na giełdach jako rośliny egzotyczne. Większość z opisanych dalej gatunków roślin i zwierząt możemy pozyskać do naszego akwarium bezpośrednio z wód naturalnych.
Przed wyruszeniem „na łowy” należy zapoznać się z pewnymi ograniczeniami wiążącymi się z ochroną przyrody. Należy pamiętać, że żadnych roślin i ryb nie można pozyskiwać z rezerwatów przyrody. Niektóre z opisanych tutaj roślin i ryb objęte są całkowicie ochroną, co oznacza, że nie można ich zabierać, przenosić na inne miejsce, niszczyć. Należą tu takie rośliny, jak: salwinia pływająca, poryblin jeziorny, grążel żółty, lobelia jeziorna oraz kotewka orzech wodny. Spośród ryb całkowitą ochroną objęte są: strzebla potokowa i błotna oraz głowacz białopręgi. Jedynym możliwym sposobem pozyskania tych ryb jest nabycie ich w ośrodkach hodowlanych. Niektóre ryby, jak np. okoń, wzdręga, płoć, nie są objęte ochroną gatunkową, ale mają wymiary ochronne, poniżej których nie wolno ich odławiać. Ponieważ wtedy najlepiej nadają się one do akwarium, osobniki o małych wymiarach można spróbować nabyć w ośrodkach zarybieniowych.
Pozostałe opisane tutaj gatunki nie są pod ochroną, ani nie mają wymiarów ochronnych, jednak nie powinno się ich odławiać w okresie tarła. Chcąc odławiać ryby należy zaopatrzyć się w kartę wędkarską i wykupić zezwolenie na łowienie ryb na danych wodach. Dla akwarystów bez wyraźnego zacięcia wędkarskiego łatwiejszym sposobem pozyskania ryb będzie więc zakupienie ich w gospodarstwach rybnych lub u wędkarzy, którzy większość ryb krajowych polecanych do akwarium stosują jako przynętę.
Jeśli zdecydowaliśmy się na samodzielne pozyskanie ryb i roślin, należy się do tego odpowiednio przygotować. Chcąc swobodnie poruszać się po podmokłych łąkach i terenach błotnych należy zaopatrzyć się w kalosze i długi, mocny kij, którym będziemy się ratować przed ugrzęźnięciem. Przed skaleczeniem w wodzie mogą chronić nas klapki z tworzywa sztucznego. Posiadacze karty wędkarskiej lub zezwolenia na łowienie ryb na danych wodach mogą używać sieci (podrywki). Podrywką można łowić ryby z pomostów, z mostu, a jeśli zaopatrzymy ją w długi trzonek, nawet z płaskiego brzegu. Używanie podrywki na terenach górskich jest zabronione. Nie wolno używać także innej sieci — podbieraka, chociaż nasze siatki służące do łapania planktonu mogą się przydać przy przeczesywaniu dna w poszukiwaniu kozy, piskorza, czy też małży. Za pomocą siatek możemy wyjąć z wody większość roślin. Niektóre z nich wyciągniemy zwykłym kijem, inne gołymi rękoma. Do wykopywania roślin błotnych potrzebna jest saperka, wyciąganie ich rękoma kończy się urwaniem pędu. Rośliny swobodnie unoszące się w toni wodnej bierzemy do naszego akwarium z miejsc lekko ocienionych, gdyż w pełnym słońcu pokryte są one glonami. Wyciągnięte na brzeg ryby najlepiej jest od razu obejrzeć, aby nie przeoczyć większych zranień czy śladów choroby. Osobniki bardzo młode i stare należy wrzucić z powrotem do wody, gdyż źle znoszą transport i adaptację do życia w warunkach sztucznych. Ryby z sieci do naczynia transportowego przenosimy gołymi rękoma. Do transportowania ryb można kupić w sklepach wędkarskich specjalne naczynie. Może je jednak zastąpić zwykle 5- lub 10-litrowe wiadro. Do przenoszenia roślin wystarczy kawałek zmoczonego papieru i woreczek foliowy. Przeniesionych roślin i ryb nie można od razu umieszczać w akwarium. Ryby powinny przejść dwutygodniową kwarantannę. Z roślin trzeba usunąć gnijące liście i korzenie, skupiska jaj ślimaków, a potem umieścić je na kilkanaście minut w roztworze nadmanganianu potasu (1 g na 20 litrów wody).
