Rozwój. Jaja suma mają średnicę od 2,0 do 2,5 mm, a po zetknięciu się z wodą silnie pęcznieją. Rozwój zarodkowy przebiega u tego gatunku zwykle przy temperaturze wody około 19 °C i trwa od 2 do 4 dni, zależnie od jej wysokości (Woynarowich, 1960). Długość ciała wylęgu wynosi od 6 do 7 mm. Niektóre larwy po wykluciu zawieszone są na lepkiej nitce, a po pewnym czasie wszystkie opadają na dno gniazda. Pigment u larw pojawia się po 7 dniach i wówczas stają się one wrażliwe na światło. Zakończenie stadium larwalnego, charakteryzuje się wessaniem woreczka żółtkowego, które następuje po upływie od 7 do 10 dni od wyklucia.
Narybek suma upodabnia się do okazów dorosłych dopiero po upływie od 17 do 19 dni. Sum należy do ryb ciepłolubnych i do rozwoju w najwcześniejszych stadiach niezbędna jest mu temperatura wody powyżej 15 °C i jako optymalną przyjmuje się najczęściej od 25 do 28 °C.
Pokarm. Suma zaliczamy do drapieżców o największych wymiarach spotykanych w naszych wodach śródlądowych. Podobnie jak dla innych ryb, tak i dla suma pierwszym pokarmem są drobne skorupiaki. W miarę wzrostu narybku drobne formy planktonowe zastępowane są przez organizmy większe należące do bezkręgowców, przede wszystkim przez larwy owadów (jętki, Ephemeroptera, dwuskrzydłe, Diptera, w tym najczęściej ochotkowate, Chironomidae oraz chruściki, Trichoptera). Od najwcześniejszego okresu życia sumy odżywiać się mogą również wylęgiem innych ryb lub swoim (Waśćenko, 1967). Pokarm starszych roczników zależy w dużej mierze od warunków środowiska występujących w zbiorniku wodnym oraz od dostępności poszczególnych gatunków ryb w różnych sezonach roku. Udział ryb w pokarmie dorosłego suma sięga 80%. Gatunki ryb spotykane w pokarmie drapieżców, w tym i suma, charakterystyczne są dla zbiornika.
Intensywność żerowania suma jest największa przy temperaturze od 20 do 25 °C. Najwięcej pokarmu pobiera na wiosnę, około 62 do 68% swej rocznej racji pokarmowej. Potem intensywność stale maleje. Przestaje żerować przy temperaturze 5°C (Fortunatova, 1949). Sum zjada w ciągu sezonu rację pokarmową przewyższającą dwukrotnie jego masę ciała. Żeruje najchętniej indywidualnie o zmroku lub w okresie nocy, podkradając się do stada swych przyszłych ofiar. Duży otwór gębowy i możliwość szerokiego jego rozwarcia, umożliwia mu zjadanie organizmów wielkości 20% długości jego własnego ciała. Zjada także duże ilości drobnego narybku spływającego masowo z tarlisk w okresie rozrodu innych gatunków ryb. W tym czasie może zbijać się w stada, chociaż nie jest to w jego zwyczaju, i żerować całym stadem w miejscach przemieszczania się ryb.
Wzrost. Wiek i tempo wzrostu suma oznacza się wstecznie na podstawie pierwszego kręgu tułowiowego lub pierwszego promienia płetwy piersiowej, wykonując z nich oszlifowane uprzednio wycinki, na których widoczne są przyrosty roczne. Podobnie jak i u innych ryb drapieżnych, zaznacza się u suma znaczna rozpiętość osiąganych przyrostów rocznych długości i masy ciała. Tempo wzrostu samców tego gatunku jest szybsze niż samic po uzyskaniu dojrzałości płciowej, to jest w okresie od 3 do 5 roku życia. Początkowo wzrost suma jest duży, z wiekiem jednak jego tempo maleje. Największe przyrosty długości ciała (około od 15 do 20 cm) osiąga w pierwszych dwóch latach życia, przyrosty zaś masy ciała — w okresie od 4 do 6 roku życia. Przekraczają one wtedy 1000-1500 g. Sumy w naszych wodach śródlądowych osiągają po 10-15 latach życia nierzadko długość ciała 150 cm i masę od 15 do 30 kg, sporadycznie zaś trafiają się okazy ponad 50 kg.
Siedlisko i znaczenie gospodarcze
Sum prowadzi denny tryb życia, bytując w głębokich partiach wód rzecznych i jeziornych. W rzekach występuje liczniej niż w jeziorach, wybierając zawsze miejsca o powolnym nurcie wody i dnie mulistym, szukając kryjówek w zagłębieniach lub przy przeszkodach leżących na dnie zbiornika. Żeruje zarówno w strefie lenitycznej, jak i lotycznej (Horoszewicz, 1971). W wodach śródlądowych Polski, w połowach gospodarczych łowi się go rocznie jedynie około kilkunastu ton.
Stanowi jednak szczególną atrakcję w połowach sportowych na żywca lub błysk w rzekach. Ostatnio czynione są próby hodowli suma w stawach.
Sum jest gatunkiem szybko rosnącym, ciepłolubnym, o smacznym mięsie i dużych walorach wędkarskich. Ze względu na dużą drapieżność, zwłaszcza roczników starszych, nie jest szczególnie popierany w wodach otwartych. Jednak wzrost jego liczebności jest możliwy i celowy, zwłaszcza w stawach i wodach podgrzanych.
