Tołpyga biała

Biologia

Rozród. Osiągnięcie dojrzałości płciowej przez tołpygę białą zależy w głównej mierze od temperatury wody. W Chinach, w rzece Jangcy dojrzewa w wieku od 3 do 4 lat. W Amurze dojrzewa od 6 do 8 lat życia. Aklimatyzowana w Europie dojrzewa od 5 do 8 roku życia. Płodność absolutna jest uzależniona od masy ciała samic. Samice o masie 5 kg składają około 500 000 jaj. Aklimatyzowaną tołpygę białą rozmnaża się sztucznie, wstępnie przetrzymując tarlaki w wodzie podgrzanej, a następnie stosując iniekcję hormonów gonadotropowych w celu uzyskania produktów płciowych.

Zapłodnienie i rozwój jaj przebiega w warunkach kontrolowanych. Kilkudniowy wylęg tołpygi białej przesadzany jest do stawów typu przesadki, w których najczęściej jest podchowywany razem z innymi gatunkami ryb.

W rzekach Chin rozród tołpygi białej przebiega od kwietnia do lipca, w Amurze od czerwca do lipca. Maksymalna temperatura wody notowana podczas rozrodu tołpygi białej wynosiła 30 °C. Rozród zachodzi w warunkach dużego przyboru wody, wynoszącego ponad 2,5 m/dobę, i związanej z przyborem znacznej mętności. Jaja składane są wczesnym rankiem. Miejsca rozrodu charakteryzują się bystrym prądem (1,1-1,7 m/s) i kamienistym lub piaszczystym dnem. Szczególnym upodobaniem cieszą się miejsca, w których łączą się ze sobą potoki lub potok wpada do rzeki. Jaja składane są w kilku porcjach, w górnych warstwach wody. Samiec porusza się za samicą i naciskając głową na jej jamę brzuszną pomaga w uwalnianiu się jaj. Często za jedną samicą podążają dwa samce. Półpelagiczne jaja znoszone są z prądem wody w dół rzeki i w tym czasie przechodzą rozwój. Pojedyncze jajo tuż po złożeniu ma średnicę około 1,2 mm.

Rozwój. W czasie od 2 do 3 godzin od momentu złożenia jaj otoczka ich silnie pęcznieje i powiększają swoją średnicę od 3,5 do 4,5 mm. Termin wylęgu larw zależny jest od temperatury wody. Mieści się on w granicach od 24 do 40 godzin (od 24,0 do 33,5 stopniodni). Tuż po wylęgnięciu larwy mierzą od 5 do 6 mm długości. Kolor ich jest żółtawobiały, pigmentacji brak. W pierwszym etapie rozwoju pojawia się pigmentacja oczu, a następnie czerwone krwinki w układzie krwionośnym. W dalszej kolejności następuje przejście na oddychanie skrzelowe i obserwuje się wyraźnie ruchy otwierania i zamykania przewodu gębowego. W tym czasie larwy podpływają do powierzchni w celu napełnienia pęcherza pławnego powietrzem. Przy długości około 8 mm następuje przejście w stadium wylęgu, który pomimo posiadania jeszcze woreczka żółtkowego, czyni pierwsze próby pobierania pokarmu z otaczającego środowiska. Moment całkowitej resorpcji woreczka żółtkowego zbiega się z wypłynięciem wylęgu na rozlewiska rzek, co następuje od 7 do 10 dnia od momentu wyklucia się larwy. Podstawowy pokarm wylęgu od 8 do 9 mm długiego stanowią wrotki. W tym stadium rozwoju długość przewodu pokarmowego wynosi niewiele ponad 50% długości ciała. Przy długości od 10 do 11 mm wykształcają się płetwy nieparzyste, a następnie parzyste. Przy długości od 13 do 15 mm podstawowy pokarm wylęgu stanowi plankton skorupiakowy z niewielką domieszką drobnych larw ochotkowatych. Długość przewodu pokarmowego na tym etapie rozwoju wynosi około 110% długości ciała. Począwszy od długości 15,5 mm wylęg tołpygi białej przechodzi całkowicie na odżywianie się planktonem roślinnym, a długość przewodu pokarmowego sięga 200% długości ciała. Wzrost długości przewodu pokarmowego trwa przez długi okres. U 26 centymetrowych ryb jego długość jest od 6 do 7 razy większa od długości ciała. Całkowicie wykształcony przewód pokarmowy u wyrośniętych osobników osiąga 10-, 11 -krotną długość ciała. U wylęgu o długości od 18 mm oczy zaczynają przemieszczać się w dół. Według Nikolskiego (1956), wiąże się to z przejściem na odżywianie się fitoplanktonem. Ryby żerują wówczas pod powierzchnią wody i stąd konieczność obserwacji zagrożenia z dołu, co znakomicie ułatwia dolne położenie oczu.

Pokarm. W Amurze tołpyga biała rozpoczyna żerowanie wiosną przy temperaturze od 9 do 10°C i przy tej temperaturze zaprzestaje żerowania jesienią (Berg i in., 1949). Obserwacje prowadzone na Jeziorze Paproteckim wykazały, że w naszych warunkach wiosną przy temperaturze wody 9 °C tołpygi białe miały wypełnione przewody pokarmowe, natomiast jesienią już przy temperaturze 14 °C, ich przewody pokarmowe były puste. Optymalna temperatura żerowania tołpygi białej zawarta jest w przedziale od 25 do 28 °C. Pokarm tołpygi białej stanowią głównie okrzemki, zielenice i sinice. Odżywiając się sinicami uzyskuje ona gorsze przyrosty niż w przypadku odżywiania się zielenicami (Nikolskij, Verigin, 1966). W stawach Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Żabieńcu koło Warszawy obserwowano, że podczas stosunkowo zimnego łata, u narybku i dwuletnich tołpyg białych, w pokarmie dominował plankton zwierzęcy (Opuszyński, 1969). Może to świadczyć o tym, że pobieranie fitoplanktonu przez tołpygę białą zależy nie tylko od wielkości ryby, lecz również i od temperatury wody. Tołpyga biała może odżywiać się dwojako: aktywnie przez czynne odcedzanie wody i pasywnie przez połykanie planktonu odcedzonego podczas oddychania. Ustalono, że tołpyga o masie 250 g filtruje średnio 32 l wody na godzinę. W optymalnej temperaturze napełnienie przewodu pokarmowego sięga od 4,5 do 5,0% masy ciała. W temperaturze wody wynoszącej 23 °C, od momentu pobrania pokarmu do wydalenia niestrawionych resztek przez przeszło 300 g tołpygi białe, upływały 4 godziny, a dobowa racja pokarmowa wynosiła 19% masy ciała. W przekroju dobowym, najwięcej pokarmu pobierały ryby we wczesnych godzinach rannych, a najmniej w godzinach nocnych (Omarov, 1975). Optymalne warunki pokarmowe znajduje tołpyga biała w wodzie o biomasie fitoplanktonu w granicach od 20 do 70 mg/l. Przy masie sestonu sięgającej 120 mg/l i więcej, intensywność żerowania tołpygi białej spada (Verigin, 1975).

W naszych wodach naturalnych tołpyga biała osiąga dobre przyrosty, zbliżone wartościami do przyrostów uzyskiwanych przez amura białego. Sprzyja temu późne osiąganie dojrzałości płciowej pochłaniającej znaczną część energii na wytworzenie produktów płciowych.

Wzrost długości (l.c. w cm) i masy ciała (W w g) tołpygi białej

Tabela przedstawia przykłady tempa wzrostu tołpygi białej w różnych warunkach środowiska. Tołpyga biała jest rybą długo żyjącą. Dożywa do 20 lat, osiągając w rzekach Chin masę ciała 20 kg i długość ponad 1 m. W Amurze łowione są osobniki o masie ciała do 8 kg.

Na drodze krzyżowania tołpygi białej z tołpygą pstrą uzyskuje się płodne potomstwo o cechach morfologicznych pośrednich między rodzicami. Hybrydy wykazują większą przeżywalność od form macierzystych oraz lepsze tempo wzrostu.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *