Troć morska wędrowna

Zasięg występowania

Troć występuje w rzekach i wodach morskich wschodniej części północnego Atlantyku. Nie występuje przy zachodnich wybrzeżach Atlantyku. Południową granicę jej rozsiedlenia stanowi rzeka Duero w Portugalii. Występuje wzdłuż wybrzeży Zatoki Biskajskiej, Morza Północnego, obejmując Anglię, Irlandię i Morze Bałtyckie. Dalej na północny wschód występuje wzdłuż wybrzeży Skandynawii sięgając do Morza Białego. W Peczorze nie występuje. Najdalej na zachód sięga do Islandii i wysp Faroer (Berg, 1948).

Troć występowała w rzekach Morza Bałtyckiego, jednak w związku z postępującymi zanieczyszczeniami zniknęła z wielu rzek europejskich. W innych rzekach pogłowie jej zmniejszyło się wyraźnie, zarówno w wyniku zanieczyszczeń, jak i zabudowy rzek, które ograniczyły dostęp do miejsc rozrodu. W rzekach szwedzkich troć jest znacznie mniej liczna w porównaniu z łososiem. Obecnie występuje w rzekach szwedzkich i fińskich oraz w rzekach bałtyckich Związku Radzieckiego (ICES, 1975). W Polsce troć występuje znacznie częściej niż łosoś. W dorzeczu Odry troć występowała licznie i docierała do jej górnych dopływów. W miarę postępującego zanieczyszczenia jej zasięg zmniejszał się. Obecnie wstępuje na rozród do Iny, Gowienicy, a w Warcie dociera sporadycznie powyżej Poznania do Śremu (Kaj, 1954). Miejsca rozrodu troci znajdują się w dopływach Warty: Wełnie, Kończaku i Smolnicy oraz w dopływach Noteci: Bukowce, Drawie i Gwdzie (Przybył, 1976). W tych dwu ostatnich rzekach udział jej w połowach jest niewielki i w Drawie średnio stanowił w różnych latach 13,4% (Chełkowski, 1966b) i 7,4% (Iwaszkiewicz, 1966), a w Gwdzie 47,5% w porównaniu z łososiem. W rzekach Pomorza troć jest często poławiana. Jej przewaga jest bardzo wyraźna i stanowi od 99,5 do 100% połowu łososiowatych. Licznie występuje w: Redzie, Parsęcie, Wieprzy z Grabową, Słupi, Łupawie i Łebie, ponadto, mniej licznie jest poławiana w Unieście, Baudzie, i Naruży. Stały rozwój przemysłu i wzrost zanieczyszczeń oraz postępująca zabudowa znacznie skróciły trasy wędrówek troci. W przeszłości trocie docierały na miejsca rozrodu do górnych dopływów Wisły, Dunajca, Raby, Sanu, Skawy, Wisłoki i Soły oraz do dopływów środkowej Wisły, Brdy, Wdy, Wieprzycy i Drwęcy. Po przegrodzeniu Wisły zaporą we Włocławku w 1968 r. troć w górnych dopływach Wisły jest tylko przypadkowo poławiana, głównie dzięki prowadzonym akcjom przenoszenia przez zaporę tarlaków łowionych poniżej niej. Obecnie główne tarliska troci wiślanej znajdują się w Drwęcy i jej dopływach oraz małych dopływach w okolicy Bydgoszczy. Niewykluczone, że troć wstępuje na tarło do innych drobnych dopływów środkowej Wisły, jednak brak jest na ten temat bliższych informacji.

Biologia

Troć jako ryba dwuśrodowiskowa część życia spędza w rzece, a część w morzu. Dorosłe osobniki wstępują z morza do rzeki i wędrują w ich górne partie do potoków o wodzie chłodnej, szybkim prądzie i dnie żwirowatym lub kamienistym.

Rozród. Rozród troć rozpoczyna wcześniej od łososia. Termin rozrodu przypada na wrzesień i trwa do grudnia, a nawet stycznia. Związane to jest z warunkami termicznymi środowiska. W potokach leżących w bardziej północnych rejonach rozród rozpoczyna się wcześniej, gdy temperatura wody spada poniżej 10 do 8 °C. Przebieg rozrodu jest taki sam jak u łososia. W tarle mogą brać udział samce, które nie były w morzu. Samica składa od 2000 do 20 000 jaj o średnicy od 4,5 do 6,5 mm, najczęściej od 5,0 do 5,8 mm. Płodność samicy związana jest z jej wielkością. Średnio na 1 kg masy samicy wypada 1500 jaj, jednak od tej wielkości mogą być dość duże odstępstwa związane z wielkością jaj, których rozmiar jest skorelowany z wiekiem samicy.

Rozwój. Po wylęgu, który następuje wiosną, najczęściej luty, marzec, zależnie od temperatury, troć spędza w rzece od 1 do 7 lat. W rzekach północnych okres przebywania w rzece do czasu spłynięcia do morza jest dłuższy. W Norwegii spływające smolty są w wieku od 2 do 6 lat. Wśród nich przeważają smolty 3- i 4-letnie stanowiąc ponad 3/4 ilości spływających ryb (Dahl, 1910). W rzekach polskich trocie żyją od 1 do 3 lat. Najczęściej spływają do morza w wieku 2 lat. Dominacja dwuletnich smoltów jest bardzo wyraźna i wynosi u troci z Dunajca 79%, z Redy od 70 do 82% (Dixon, 1924), z Gowienicy 92,1%, z Regi od 78 do 85,6% (Chełkowski, 1966, 1967). Wielkość smoltów waha się od 11 do 30 cm, jednak najczęściej są to ryby o długościach od 15 do 25 cm.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *