Troć morska wędrowna

Wędrówki. Według danych Skrochowskiej (1969) w Wiśle smolty spływały z szybkością od 65 do 95 km/dobę. Spłynąwszy do morza odbywają dalekie wędrówki w poszukiwaniu pokarmu. Trocie wiślane wypuszczone do Raby (Skrochowska, 1969) i do ujścia Wisły (Backiel, Bartel, 1967) wędrowały po całym Bałtyku i docierały do północnej części Zatoki Botnickiej i Skagerraku. Najwięcej jednak łowionych było w rejonie Zatoki Gdańskiej. Również trocie z rzek pomorskich odbywają dalekie wędrówki po Bałtyku i są poławiane koło brzegów szwedzkich (Żarnecki i in., 1962). W odróżnieniu od troci polskich trocie z innych rzek wpadających do Bałtyku nie wykazują tendencji do odbywania tak dalekich wędrówek. Trocie z rzek fińskich tworzą lokalne stada Wypuszczone do ujścia rzek w zatokach Fińskiej lub Botnickiej z zasady nie opuszczają tych zatok. Większość z nich odbywa wędrówki w promieniu 20 km (Toivonen, Tuhkunen, 1975).

W celu śledzenia wędrówek troci prowadzi się znakowanie smoltów. Akcja ta w ostatnich latach jest w Polsce coraz popularniejsza. Znakowania są głównie prowadzone na troci, gdyż zwłaszcza ona jest obiektem chowu i połowów. W latach 1960-1975 poznakowano w Polsce ponad 150 000 smoltów troci. Trocie bałtyckie w pierwszym i drugim roku pobytu w morzu częściej niż w następnych latach odbywają dalekie wędrówki. Wracają do rzek po pobycie w morzu od 1 roku do 4 lat. Najczęściej po 2 i 3 roku. W warunkach polskich większość ryb wchodzi do rzek po dwu latach życia w morzu (od 30 do 74,5%). Po 2 i 3 roku spędzonym w morzu do polskich rzek wstępuje od 74 do 100% troci (Chrzan, 1959, Dixon, 1931). Zdarza się, że trocie wchodzą na rozród jesienią już po pierwszym roku pobytu w morzu. Są to głównie samce. Zjawisko tak krótkiego pobytu w morzu przed podjęciem wędrówki tarłowej częściej jest obserwowane w mniejszych rzekach, np. w rzekach Pomorza. Trocie wstępując na miejsca rozrodu, wybierają rzekę, w której się urodziły, bądź do której zostały wpuszczone. Jednak zjawisko to, znane jako „homing instinct”, nie zawsze jest realizowane w 100%. Znakowane tarlaki troci w Słupi, Wieprzy i Parsęcie w następnych latach płynąc powtórnie na miejsca rozrodu wstępowały nie tylko do rzeki, do której uprzednio były wpuszczone, ale zdarzało się, że były łowione w sąsiedniej rzece.

Wśród troci wiślanej wyróżnia się dwie populacje, zimową i letnią. Różnią się one czasem wstępowania do Wisły i stanem rozwoju gonad. Trocie populacji letniej rozpoczynają wędrówkę w górę rzeki w czerwcu. W kolejnych miesiącach liczba wędrujących troci nasila się aż od października. Po tym terminie pojawiają się tylko sporadyczne osobniki. Występujące trocie letnie mają powiększone gonady i początki szaty godowej. U troci w późniejszych miesiącach ciężar gonad znacznie wzrasta osiągając we wrześniu u najbardziej zaawansowanych 15% masy samicy (Żarnecki, 1964). Ryby później występujące mają wyraźnie zaznaczoną szatę godową.

Druga forma — troć zimowa — rozpoczyna wędrówkę w górę rzeki jesienią. Pierwsze osobniki pojawiają się u ujścia Wisły we wrześniu. Wstępowanie następnie nasila się w listopadzie i trwa do stycznia. Wstępująca troć posiada srebrne ubarwienie i całkowicie nierozwinięte gonady (na początku wędrówki jaja są wielkości maku), które rozwijają się w czasie wędrówki w górę rzeki. Trocie populacji letniej odbywają rozród w roku, w którym weszły do rzeki, natomiast trocie populacji zimowej odbywają tarło następnej jesieni.

Trocie mogą odbywać tarło kilkakrotnie. Osobniki powtarzające tarło są częściej obserwowane u troci niż u łososia. W pięciu rzekach Pomorza od 8,5 do 10,7% troci powtarzało rozród (Chełkowski, 1969).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *